هیئت مدیره شرکت های سهامی خاص
هیئت مدیره شرکت‌های سهامی خاص نقش بسیار مهمی در مدیریت و هدایت شرکت دارند. هیئت مدیره گروهی از افراد است که برای نظارت بر فعالیت‌های یک سازمان انتخاب یا انتصاب می‌شوند. این گروه به عنوان نماینده سهامداران عمل می‌کند و مسئولیت نظارت بر عملیات و فرآیندهای سازمان را بر عهده دارد. هیئت مدیره نقش کلیدی در پیشبرد یا عدم موفقیت یک سازمان دارد و باید با احتیاط و مسئولیت کامل به ایفای نقش بپردازد. این مقاله به بررسی وظایف، اختیارات و شرایط انتخاب اعضای هیئت مدیره در شرکت‌های سهامی خاص می‌پردازد.
وظایف هیئت مدیره
هیئت مدیره مسئول نظارت بر کلیه فعالیت‌های شرکت و اطمینان از اجرای صحیح سیاست‌ها و استراتژی‌های تعیین شده است. وظایف اصلی هیئت مدیره شامل موارد زیر است:
نظارت و کنترل: هیئت مدیره باید بر تمامی فعالیت‌های شرکت نظارت داشته باشد و از اجرای صحیح سیاست‌ها اطمینان حاصل کند.
تصمیم‌گیری: هیئت مدیره مسئول اتخاذ تصمیمات کلیدی در مورد مسائل مالی، استراتژیک و عملیاتی شرکت است.
انتخاب مدیرعامل: هیئت مدیره می‌تواند مدیرعامل را از داخل یا خارج از شرکت انتخاب کند و برای وی حقوق معینی را در نظر بگیرد.
مقاله پیشنهادی ما به شما همراهان گرامی : مطالعه مقاله تعداد اعضای هیئت مدیره شرکت های تعاونی
هیئت مدیره شرکت های سهامی خاص
مهمترین وظایف نظارتی
- عزل مدیرعامل
- ارزیابی عملکرد مدیرعامل
- ارزیابی بودجه پیشنهادی مدیرعامل و اعمال اصلاحات مورد نظر برای ارائه به مجمع عمومی صاحبان سهام
- رسیدگی به گزارش های دریافتی از بازرس قانونی شرکت و حسابرسان
- رسیدگی به شکایت ها و گزارش های دریافتی از سهامداران و شرکا و ذینفعان شرکت
- پایش مستمر (پایدار) جایگاه شرکت در بازار و نسبت به رقبا
- تعیین حسابرس و انجام انواع حسابرسی های دوره ای یا موردی
- رسیدگی به میزان و انواع تعارضات و دعاوی مطروحه له و علیه شرکت در جهت پایش محیط قانونی و کاری شرکت و میزان هوشمندی تیم مدیریت و مدیر عامل در قبال آنها
مهمترین وظایف عملکردی
- مشارکت در انتخاب مدیران ارشد و میانی شرکت
- مشارکت در تهیه چشم انداز و برنامه راهبردی شرکت
- مشارکت در تدوین و پیاده سازی یک نظام کارآمد جانشین پروری
- مشارکت در تدوین و پیاده سازی یک سامانه موثر تعاملات و ارتباطات درون سازمانی برای جذب، حفظ و تعالی منابع انسانی
- تدوین نهایی صورت های مالی و ترازنامه شرکت و ارائه آن به مجمع عمومی صاحبان سهام یا شرکای شرکت
- مشارکت در مدیریت بحران ها و عبور از گردنه های دشوار مدیریتی، مالی و …
- دعوت مجامع عمومی صاحبان سهام و شرکلای شرکت و اداره آنها
- شناسایی خلاء ها و نقاط ضعف اساسنامه و مقررات داخلی شرکت و تلاش برای اصلاح آنها در حدود صلاحیت هیات مدیره یا از طریق مجمع عمومی صاحبان سهام یا شرکای شرکت
- پاسداری از اساسنامه شرکت و پایش رعایت آن
اختیارات هیئت مدیره
هیئت مدیره دارای اختیارات گسترده‌ای است که شامل موارد زیر می‌شود:
تعیین سیاست‌ها: هیئت مدیره مسئول تعیین سیاست‌ها و استراتژی‌های کلی شرکت است.
نمایندگی شرکت: مدیرعامل به عنوان نماینده شرکت توسط هیئت مدیره تعیین می‌شود.
انتخاب رئیس و نائب رئیس: هیئت مدیره در جلسه خود از بین اعضا یک رئیس و یک نائب رئیس انتخاب می‌کند.
اولین ماده‌ای که به وظیفه هیئت مدیره اشاره دارد ماده ۱۰۷ لایحه اصلاحی قانون تجارت (به اختصار: ل.ا.ق.ت) است. این ماده بیان می‌دارد که وظیفه عمومی و کلی هیئت مدیره اداره شرکت سهامی و نظارت بر امور جاری آن است. این وظیفه عملی و نظارتی هیئت مدیره به گونه دیگری در ماده ۱۱۸ نیز تصریح شده است و به همین دلیل شاید بتوان مهمترین وظیفه هیئت مدیره را اداره کامل شرکت و امور آن دانست.
طبق محتوای این مواد، مدیران شرکت دارای تمامی اختیارات لازم برای مدیریت امور شرکت هستند ، به غیر از اختیاراتی که در صلاحیت مدیرعامل یا مجمع عمومی است.
در نتیجه می‌توان گفت که هیئت مدیره قدرتمندترین و مهمترین رکنی است که عهده‌دار مدیریت امور شرکت هستند.
می‌توان ادعا کرد که قانونگذار با بیان عام و گسترده خود در این ماده قصد داشته است هیئت مدیره را واجد اختیارات متعدد و حداکثری کند. اختیاراتی که ممکن است در طول زمان نیز در اثر شرایط جاری شرکت برای هیئت مدیره خلق شود.
شرکت های سهامی خاص
شرایط انتخاب اعضای هیئت مدیره
برای انتخاب اعضای هیئت مدیره در شرکت‌های سهامی خاص، شرایط زیر باید رعایت شود:
تعداد اعضا: هیئت مدیره باید حداقل از ۳ نفر تشکیل شود.
اگرچه در خصوص حداقل تعداد اعضاء هیئت مدیره به طور کلی مقرراتی وضع نگردیده است، اما در نظریه حقوقی شماره ۵۱۵۶ /۷ مورخ ۱۳/۷/۱۳۶۷ تعداد اعضای هیئت مدیره نمی‌تواند کمتر از ۳ نفر باشد. البته در شرکت‌های سهامی عام پذیرفته شده در بورس، طبق ماده ۲۷ اساسنامه نمونه این شرکت‌ها حداقل تعداد مدیران ۵ و حداکثر ۹ نفر قید شده است.
سهامداری: اعضای هیئت مدیره باید دارنده حداقل یک سهم از سهام شرکت باشند.
عدم نسبت فامیلی با بازرسین: بازرسین نباید با اعضای هیئت مدیره نسبت فامیلی داشته باشند.
نکته:
مجمع عمومی موسس نیز صلاحیت انتخاب اولین مدیران شرکت را دارد. البته جهت احراز صلاحیت اعضا، باید حائز شرایطی که در قانون ذکر شده باشند؛ برای مثال هیئت مدیره شرکت نباید ممنوعیت های قانونی اصل ۱۴۱ قانون اساسی و مواد ۱۱۱ لایحه اصلاحی قانون تجارت را داشته باشد. همچنین توجه داشته باشید که اعضای هیئت مدیره در شرکت سهامی، تنها از بین سهامداران انتخاب می شوند. (ماده ۱۰۷ لایحه اصلاحی قانون تجارت)
شرکت های سهامی خاص
چه کسانی نمی توانند به مدیریت شرکت انتخاب شوند؟
- محجورین وکسانی که حکم ورشکستگی آنها صادر شده است
- کسانی که به علت ارتکاب جنایت یای کی ازجنحه های ذیل بموجب حکم قطعی ازحقوق اجتماعی کلا یا بعضا محروم شده باشند، درمدت محرومیت
- سرقت ، خیانت درامانت، کلاهبرداری، جنحه هائی که بموجب قانون در حکم خیانت درامانت یا کلاهبرداری شناخته شده است، اختلاس ،تدلیس ،تصرف غیر قانونی دراموال عمومی
تبصره – دادگاه شهرستان به تقاضای هرذینفع حکم عزل هر مدیری را که برخلاف مفاد این ماده انتخاب شود، یا پس از انتخاب مشمول مفاد این ماده گردد، صادرخواهدکرد وحکم دادگاه مزبور قطعی خواهد بود.
نتیجه‌گیری
هیئت مدیره شرکت‌های سهامی خاص نقش حیاتی در هدایت و نظارت بر عملکرد شرکت ایفا می‌کند. با انتخاب اعضای که دارای تخصص و تجربه کافی هستند، شرکت می‌تواند به اهداف استراتژیک خود دست یابد و در بازار رقابتی موفق عمل کند. همچنین، شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها و رعایت اصول حاکمیت شرکتی می‌تواند اعتماد سهامداران و سایر ذینفعان را جلب کند. در نهایت، هیئت مدیره موثر می‌تواند به بهبود عملکرد مالی و عملیاتی شرکت کمک کند و ارزش افزوده‌ای برای سهامداران ایجاد نماید.
برای ارسال نظر لطفا ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید. صفحه ورود و ثبت نام