توسعه پایدار: چگونه میتوانیم امروز را مدیریت کنیم و فردا را حفظ کنیم؟
در دنیای امروز، توسعه پایدار به یکی از مهمترین موضوعات در مدیریت و برنامهریزی سازمانها تبدیل شده است. با افزایش نگرانیها در مورد تغییرات اقلیمی، کاهش منابع طبیعی و نیاز به حفظ محیط زیست، سازمانها و شرکتها به دنبال راهکارهایی هستند که نه تنها به سودآوری اقتصادی منجر شود، بلکه به حفظ و بهبود محیط زیست نیز کمک کند. مدیریت توسعه پایدار به عنوان یک رویکرد جامع و استراتژیک، به سازمانها این امکان را میدهد که با بهرهگیری از منابع بهینه، کاهش ضایعات و افزایش کارایی، به اهداف بلندمدت خود دست یابند. در این مقاله، به بررسی اصول و روشهای مدیریت توسعه پایدار پرداخته و نقش آن در ایجاد تعادل بین نیازهای اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی مورد بحث قرار خواهد گرفت
تاریخچه پایداری و توسعه پایدار
در نیمه دوم قرن بیستم نگرانیها و توجه مردم به حفظ محیط زیست و توجه به آثار زیستمحیطی در فعالیتهای اقتصادی برجسته شد. سال ۱۹۷۲، کنفرانس سازمان ملل متحد در زمینه محیط زیست انسان، منتهی به اعلامیه استکهلم گردید. این کنفرانس نقطه عطفی در تاریخ نگرش رسمی انسان به منابع طبیعی و سیستمهای بهرهبرداری از زمین میباشد.
اصطلاح پایداری (Sustainability) در سال ۱۹۸۷ در گزارش کومیسون برانتلند Brundtland مطرح گردید. پایداری به عنوان گسترشی که نیازمندیها برای زمان حال را بدون به خطر انداختن توانایی نسلهای آینده برای رفع نیازهای خود تأمین نماید، تعریف گردید.
برخی از منابع نیز گفتهاند اصطلاح توسعه پایدار (Sustainable development) نخستین بار توسط باربارا وارد در اعلامیه کوکویاک دربارهمحیط زیست و توسعه به کار رفت. پس از آن به تدریج توسعه پایدار در طی سالهای دهه ۱۹۸۰ اهمیت بیشتری پیدا کرد.
مقاله پیشنهادی ما به شما همراهان گرامی مطالعه مقاله چگونه مشاوره مدیریت می تواند باعث ارتقا عملکرد سازمان شود
با گزارش براندتلندبرای نخستین بار
بهطور رسمی مجموعهای از پیشنهادها و اصول قانونی جهت دستیابی به توسعه پایدار برای کشورهای در حال توسعه فراهم آمد. سپس موضوع توسعه پایدار در کنفرانس سازمان ملل متحد در زمینه محیط زیست و توسعه بهطور گستردهای مورد توجه قرار گرفت. این کنفرانس در شهر ریودوژانیرو بهعنوان اجلاس زمین شناخته میشود. اداره و بهرهبرداری درست و کارا از منابع پایه، طبیعی و مالی و … برای دستیابی به الگوی مصرف مطلوب در صدر برنامههای جهانی قرار داد.
تعریف توسعه پایدار
توسعه پایدار یک فرایند چند بُعدی است که شامل ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی است. هدف از توسعه پایدار ایجاد تعادل بین این سه بُعد است.
نقش مدیریت در توسعه پایدار
مدیریت این امر نیازمند تغییر در فرهنگ سازمانی، استراتژیها و عملیات است. مدیران باید توانایی ارزیابی تأثیرات بلندمدت تصمیمات خود بر روی محیط زیست، اقتصاد و جامعه را داشته باشند.
ابعاد توسعه پایدار
پایداری در دیدگاه جامع از سه جزء اساسی تشکیل شده است:
اقتصاد: اقتصاد منابع در دسترس و چگونگی سازماندهی این منابع برای تامین نیازهای انسان و اهداف او را توصیف میکند. عوامل اقتصادی معانی بسیار زیادی را در رابطه با تاثیرات محیطی و عوامل اجتماعی دربر دارد.
جامعه: منظور از جامعه در این مفهوم مجموعهای از فعل و انفعالات انسانی و چگونگی سازماندهی آنهاست. انسانها به گونهای کامل شدهاند که کاملا به جامعه وابسته باشند. بنابراین پایداری جوامع یک شرط مهم برای گرداوری نیازهای انسان است. معیارهای وابسته به جامعه برای پایداری مهم هستند زیرا آنها خصایص کنونی زندگی را تعریف میکنند و میتوانند یک جزء اصلی از میراث نسلهای آینده باشند.
محیط: محیط نیز پیرامون انسانهاست و وجوه زندگی آنها را حمایت میکند و فعالیتهای آنها را طبق قوانین کالبدی پایه محدود میسازد. عوامل محیطی در رفاه کنونی تاثیر میگذارد و میراث نسلهای آینده را مشخص میکند.
زمینههای مختلف توسعه پایدار
این امر توسعهای است که بتواند نیازهای فعلی سازمان را بدون خدشهدار کردن به تواناییهای نسل آینده در برآورد ساختن نیازهایشان پاسخ گوید. در این تعریف حق هر نسل در برخورداری از همان مقدار سرمایه طبیعی که در اختیار دیگر نسلها قرار داشته به رسمیت شناخته شده و استفاده از سرمایه طبیعی در حد بهره آن مجاز شمرده شدهاست. این امر چشماندازی مهم و جدید در مدیریت و سیاستگذاری عمومی است که بطور گستردهای خارج از ایالات متحده ظهور یافتهاست. این مفهوم تلاش میکند تا به نحو روشن تری نتایج آینده رفتارهای کنونی را مورد توجه قرار دهد. توسعه پایدار زمینههای مختلفی را مورد توجه قرار میدهد که عبارتند از:
- تأثیر گازهای گلخانهای
- تغییرات آب و هوائی،
- تخریب لایه ازن، تخریب زمین
- کاهش منابع غیر تجدید پذیر
- آلودگی هوای شهرها
وظایف مدیریت توسعه پایدار
- نظارت و ارزیابی اثربخشی برنامه های پایداری.
- این امر یا اجرای استراتژی هایی برای رسیدگی به مسائلی مانند استفاده از انرژی، حفظ منابع، بازیافت، کاهش آلودگی، حذف زباله، حمل و نقل، آموزش و طراحی ساختمان.
- توسعه، و یا نظارت بر توسعه، ارزیابی پایداری و یا سیستم های مانیتورینگ.
- نظارت بر کارمندان یا داوطلبانی که در پروژه های پایداری کار می کنند.
- گزارشها، ارائهها یا پیشنهادات پایداری را برای تأمینکننده، کارمند، دانشگاه، رسانه، دولت، منافع عمومی یا سایر گروهها تهیه کنید.
- توسعه یا نظارت بر توسعه رسانه های بازاریابی یا اطلاع رسانی برای پروژه ها یا رویدادهای پایداری.
- شناسایی و ارزیابی پروژه ها یا برنامه های آزمایشی برای ارتقاء دستور کار تحقیقات پایداری.
- ایجاد و نگهداری اسناد برنامه پایداری، مانند برنامه ها و بودجه ها.
- استراتژی های بازاریابی یا کمپین پایداری را تدوین یا اجرا کنید.
- تحقیق مسائل زیست محیطی پایداری، نگرانی، و یا منافع ذینفعان.
- مستقیم عملیات برنامه پایداری برای اطمینان از انطباق با مقررات زیست محیطی یا دولتی.
- ارزیابی و تایید پیشنهادات برای پروژه های پایداری، با در نظر گرفتن عواملی مانند اثربخشی هزینه، امکان سنجی فنی و ادغام با سایر ابتکارات.
- روشهایی را برای ارزیابی دوام یا موفقیت طرحهای پایداری توسعه دهید.
- اهداف، پیشرفت یا وضعیت برنامه پایداری را برای اطمینان از انطباق با سیاست ها، استانداردها، مقررات یا قوانین بررسی کنید.
- گزارشهای اثرات مالی یا زیستمحیطی را بنویسید و توزیع کنید.
- پیشنهادات پروژه، درخواست های کمک مالی یا سایر اسناد را برای پیگیری بودجه برای طرح های زیست محیطی بنویسید.
- فرصت های آموزشی، آموزشی یا سایر فرصت های این امر را برای کارکنان یا داوطلبان پایداری شناسایی کنید.
- انجام ارزیابی ریسک مربوط به پایداری و محیط زیست.
نتیجهگیری
مدیریت توسعه پایدار یک راهبرد ضروری برای موفقیت در قرن 21 است. با توجه به فشارهای روزافزون بر منابع طبیعی و نیاز به عدالت اجتماعی، این امر بیش از پیش به یک اولویت تبدیل شده است.
برای ارسال نظر لطفا ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید. صفحه ورود و ثبت نام